Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ή αλλιώς επιχειρηματικό σχέδιο ή αλλιώς «business plan» περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες κι απαντήσεις που θα χρειαστείτε κατά την ίδρυση αλλά και την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησής σας. Καλόν είναι να κρατήσετε αυτό το κείμενο  – το οποίο θα συντάξετε εσείς– και να ανατρέχετε σ’ αυτό κάθε φορά που θέλετε να διευκρινίσετε κάτι ή να κάνετε κάποιες αλλαγές.

Ένας καλός ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ πρέπει να αναθεωρείται με θάρρος και ειλικρίνεια σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να είναι πάντα επίκαιρος και αποτελεσματικός. Ένας ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ που έχει μουχλιάσει σε κάποιο συρτάρι για μια δεκαετία λίγα μπορεί να προσφέρει. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και το επιχειρηματικό περιβάλλον αλλάζουν εξαιρετικά γρήγορα και εξαιρετικά δραστικά. Ένας από τους βασικούς λόγους αποτυχίας των μικρών επιχειρήσεων είναι η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού (…τα έχω στο μυαλό μου τι να κάθομαι να τα γράφω) η αδράνεια και η δυσκολία προσαρμογής (έτσι το κάναμε πάντα) η συνήθεια και κυρίως ο εγωισμός (ξέρω την επιχείρησή μου καλύτερα από τον καθένα) . Ας μη πέσει κι η δικιά σας επιχείρηση σ’ αυτές τις παγίδες.

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ αποτελείται από κείμενο αλλά και πίνακες. Προκειμένου να μπορέσετε να συντάξετε το δικό σας κείμενο θα χρειαστεί να απαντήσετε αρκετές ερωτήσεων χωρισμένες σε διάφορες ενότητες. Όταν τελειώσετε θα έχετε στα χέρια σας σειρά κειμένων για διάφορα θέματα σχετικά με την επιχειρηματική σας ιδέα τα οποία θα χρειαστεί να επεξεργαστείτε και να «συρράψετε» ώστε να προκύψει ένα ενιαίο κείμενο με αρχή μέση και τέλος το οποίο θα περιγράφει με ακρίβεια τα «τι» και τα «πως» της δικιάς σας επιχείρησης. Αν σκοπεύετε να κάνετε παρουσίαση της επιχείρησής σας σε τράπεζες ή επενδυτές θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα τον τρόπο γραφής αφού από αυτό θα κριθούν οι ιδέες σας κι η ποιότητα της δουλειάς.

Η πραγματική αξία της σύνταξης του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ δεν είναι να έχει κανείς ένα «έτοιμο χαρτί» στο χέρι. Οπότε το να αναθέσετε τη σύνταξή του σε κάποιον «ειδικό» λίγα μπορεί να προσφέρει στα μελλοντικά σας σχέδια. Η αξία του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ έγκειται στη διαδικασία της έρευνας και της μελέτης της επιχείρησης σας με συστηματικό τρόπο, που θα κάνετε εσείς ο ίδιος. Η διαδικασία έχει σα στόχο να σας βοηθήσει να σκεφθείτε διεξοδικά, να μελετήσετε, να κάνετε έρευνα και να δείτε τις ιδέες σας με κριτικό μάτι. Ιδιαίτερα στη περίπτωση της συνεταιριστικής επιχείρησης που εξετάζουμε εδώ, η σκέψη κι ο προβληματισμός πάνω σε θεμελιώδη θέμα πριν ακόμα τη σύσταση της επιχείρησης θα σας εξοικονομήσει χρήμα και κόπο και θα σας γλυτώσει από προσωπική φθορά κι μελλοντικά αδιέξοδα.

Συνήθως χρειάζεται αρκετός χρόνος για να ολοκληρωθεί ένας καλός ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ο περισσότερος από τον οποίο αναλώνεται στην έρευνα αλλά και στο να ξανασκεφτείτε και να επανεξετάσετε τις ιδέες και τις σκέψεις σας. Αυτή είναι κι η αξία της διαδικασίας. Γι' αυτό πρέπει να διαθέσετε χρόνο προκειμένου να το κάνετε όσο το δυνατόν πιο καλά.

Κατά τη διάρκεια της σύνταξης του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ της δικής σας επιχείρησης θα σας δοθούν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να πραγματοποιήσετε κάποιες «έρευνες» σχετικές πάντα με τα επιχειρηματικά σας σχέδια. Πάρτε τα στα σοβαρά και προγραμματίσετε να κάνετε τις έρευνες αυτές στο δικό σας χρόνο και σύμφωνα με τις δικές σας δυνατότητες. Μια «μικρή» έρευνα είναι πολύ προτιμότερη από «καθόλου» έρευνα. Τέλος, κρατάτε λεπτομερείς σημειώσεις από τις πηγές που χρησιμοποιείται για να αντλήσετε οποιουδήποτε είδους πληροφορίες ώστε να μπορείτε να ανατρέξετε ξανά στο μέλλον. Επίσης αποκτείστε τη συνήθεια να καταγράφετε σκέψεις και σχέδια που έχουν σχέση με την ανάπτυξη της επιχείρησής σας ή διάφορα οικονομικά στοιχεία.

Οδηγίες – διευκρινήσεις :

• Οι ερωτήσεις είναι πραγματικά πολλές. Όμως είναι σχεδιασμένες ώστε να σας προβληματίσουν και να σας δώσουν τη δυνατότητα να σκεφτείτε και να προβληματιστείτε πάνω στο σύνολο των θεμάτων που χειρίζεται ή πρέπει να χειρίζεται μα επιχείρηση. Δείτε της σαν τροφή για σκέψη και προβληματισμό κι όχι σαν απαντήσεις που πρέπει να δοθούν εδώ και τώρα.

• Αν το επιχειρηματικό σας σχέδιο είναι σε αρχικό σχέδιο ίσως να μην μπορείτε να απαντήσετε ακόμα κάποιες από τις ερωτήσεις. Μην ασχοληθείτε με αυτές προς το παρόν. Χρησιμοποιήστε τις στο μέλλον προκειμένου να  πάρετε κατευθύνσεις για έρευνα και προβληματισμό.

• Μπορείτε να επεξεργαστείτε τις παρακάτω ενότητες με όποια σειρά εσείς θέλετε, να απαντήσετε τις ερωτήσεις με εντελώς τυχαία σειρά και φυσικά να παραλείψετε ερωτήσεις που δεν αφορούν το είδος της δικής σας επιχείρησης. Όμως προσπαθήσετε να μην παραλείψετε ερωτήσεις που σας φορούν αλλά σας φαίνονται δύσκολες.

• Συχνά είναι πραγματικά δύσκολο να αναλύσει κάποιος τις δικές του αδυναμίες. Πρέπει, όμως, να είστε ειλικρινείς. Ζητήσετε από άλλους που σας γνωρίζουν καλά να κάνουν τη κριτική τους. Ακούστε τους προσεκτικά κι αποστασιοποιημένα. Η διαδικασία μπορεί να αποδειχθεί πολύ ωφέλιμη για θέματα που δεν έχετε προσέξει. Είναι απαραίτητο να καταλήξετε σε μια «αντικειμενική» αξιολόγηση των δυνατών και αδύνατων σημείων τόσο της προσωπικότητάς σας όσο και της επιχειρηματικής σας προσπάθειας.

• Αποφύγετε τις μονολεκτικές απαντήσεις. Αναπτύξτε τη κάθε ερώτηση σε μια δυο γραμμές.

ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ

 

ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ  -  ΙΔΡΥΣΗ

Α.  Γενική Περιγραφή της Επιχείρησης

1. Τι επιχείρηση θέλετε να κάνετε;

2. Ποιο είναι το όραμά σας:

3. Ποια είναι η επιχειρηματική σας φιλοσοφία:

4. Ποιος είναι ο λόγο ύπαρξης της επιχείρησης

5. Ποιος είναι ο στόχος της επιχείρησης

6. Ποιος είναι ο σκοπός της επιχείρησης:

7. Τι είναι σημαντικό για σας προσωπικά:

8. Τι είναι σημαντικό για την επιχείρηση σας:

9. Τι είναι σημαντικό για τους συνεταίρους ή μετόχους;

Β.  Επιχειρηματικό πλαίσιο

1. Περιγράψετε τον επαγγελματικό σας κλάδο:

2. Είναι ένας αναπτυσσόμενος κλάδος;

3. Ποιες αλλαγές προβλέπετε ότι θα γίνουν στον κλάδο βραχυπρόθεσμα;

4. Ποιες αλλαγές προβλέπετε ότι θα γίνουν στον κλάδο μακροπρόθεσμα;

5. Πώς η εταιρεία σας θα είναι έτοιμη να τις εκμεταλλευτεί;

6. Ποια νομίζετε ότι θα είναι τα πιο ανταγωνιστικά (δυνατά) σημεία της επιχείρησης;

7. Ποιοι παράγοντες θα συμβάλλουν στην επιτυχία της επιχείρησης;

8. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα σημεία που θα σας δυσκολέψουν και γιατί;

9. Πως σκοπεύετε να ξεπεράσετε τις δυσκολίες;

10. Ποιες είναι οι προοπτικές ανάπτυξης της επιχείρησής σας;

11. Πόσο μεγάλη ή πόσο ελεγχόμενη σχεδιάζετε να κάνετε την επιχείρησή σας;

Γ. Εσείς σαν επιχειρηματίας

1. Εσείς προσωπικά τι θα προσφέρετε σ' αυτή τη νέα επιχείρηση;

2. Ποια είναι η προηγούμενη επαγγελματική σας εμπειρία σας,

3. Ποιες είναι οι ικανότητες και τα ισχυρά σας σημεία;

4. Σε ποια σημεία νομίζετε ότι υστερείτε και πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή;

5. Πως σκοπεύετε να διαχειριστείτε την αναγκαιότητα ύπαρξης ακόμη τεσσάρων συνεταιριστών

Δ.  Επαγγελματικές εγκαταστάσεις

Ίσως δεν έχετε ακόμα βρει την ακριβή τοποθεσία για την εγκατάστασης της επιχείρησης. Όμως τώρα είναι η στιγμή να σκεφθείτε τι θέλετε και τι χρειάζεστε. Ιδιαίτερα στη περίπτωση που σκοπεύετε να μισθώσετε χώρο θα πρέπει να αφιερώσετε αρκετό χρόνο και να κάνετε πολύ καλή έρευνα προκειμένου να απαντήσετε με ακρίβεια στα ερωτήματα που ακολουθούν.

1. Μπορεί η συγκεκριμένη επιχείρηση που σχεδιάζετε να έχει έδρα στο σπίτι;

2. Τι είδους χώρος απαιτείται για την επιχείρηση που σχεδιάζετε;

3. Πόσα τετραγωνικά και τι τύπος επαγγελματικού χώρου; (Χώρος, τύπος κτιρίου, πολεοδομική ζώνη, ηλεκτρικό κι άλλες παροχές)

4. Ποια είναι τα απαιτούμενα φυσικά χαρακτηριστικά; (ύψος, ανοίγματα, φωτισμός κλπ)

5. Σε ποια περιοχή σχεδιάζεται να εγκατασταθείτε και με ποια κριτήρια επιλέχθηκε η συγκεκριμένη περιοχή;

6. Θα σας επισκέπτονται οι πελάτες;

7. Είναι η θέση σημαντική για την πελατεία; Αν ναι, πως ;

8. Χρειάζεστε εύκολη πρόσβαση με τα πόδια, το μετρό, τα ΜΜΜ, το αυτοκίνητο;

9. Ποιες είναι οι απαιτήσεις σχετικά με τους χώρους στάθμευσης;

10. Μήπως απαιτείται γειτνίαση με την εθνική οδό, τα αεροδρόμια, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς ή κάποιο λιμάνι;

11. Που βρίσκεται ο ανταγωνισμός; Είναι καλύτερα να είστε κοντά τους ή μακριά τους;

12. Πως σκοπεύετε να εξασφαλίσετε τον απαιτούμενο χώρο;

13. Είναι «συμβατός» ο συγκεκριμένος χώρος με την εικόνα που θέλετε να έχει η επιχείρηση κι αν όχι πόσο θα την επηρεάσει;

14. Έχετε προϋπολογίσει τι ενοίκιο μπορείτε να πληρώνετε; (αναφέρετε ποσό)

15. Έχετε ερευνήσει που κυμαίνονται τα ενοίκια στη συγκεκριμένη περιοχή; (αναφέρετε ποσό)

16. Έχετε μελετήσει τι εξοπλισμός σας είναι απαραίτητος; (αναφέρετε με λεπτομέρειες)

17. Έχετε προϋπολογίσει το κόστος του εξοπλισμού; (αναφέρετε με λεπτομέρειες)

18. Ποιο είναι το διαθέσιμο κεφάλαιο κίνησης που έχετε αυτή τη στιγμή διαθέσιμο;

19. Πως σκοπεύετε να εξασφαλίσετε το ποσό που υπολείπεται;

Υπολογίσετε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια το λειτουργικό κόστος του χώρου σας, συμπεριλαμβανομένου και του ενοικίου καθώς επίσης και των εξόδων συντήρησης, των παροχών (ηλεκτρικό, τηλεπικοινωνίες, κλπ.), της ασφάλισης και τα αρχικά έξοδα διαμόρφωσης του χώρου για να εξυπηρετεί τις ανάγκες σας. Αυτά τα νούμερα θα περιληφθούν αργότερα στο χρηματοοικονομικό σας σχέδιο).

Ε.  Κοινωνικό πλαίσιο

1. Πόσο καλά γνωρίζεται τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της περιοχής στην οποία θα δραστηριοποιηθεί η επιχείρησή σας;

2. Έχετε διασυνδέσεις και ποιες με την τοπική κοινωνία;

3. Έχετε διασυνδέσεις και ποιες με την Τοπική Αυτοδιοίκηση;

4. Πόσο εκτεταμένο ή όχι είναι το προσωπικό σας κοινωνικό δίκτυο;

5. Υπάρχουν άτομα εκτός επιχείρησης στη βοήθεια των οποίων υπολογίζεται και ποια;

6. Τι ακριβώς βοήθεια θα σας προσφέρουν και σε ποιες φάσης της επιχείρησης;

7. Θα τους προσφέρετε κάποιο αντάλλαγμα για τη βοήθεια αυτή και ποιο;

ΣΤ. Οι συνεταίροι

1. Ποια είναι οι άνθρωποι που θα λάβουν μέρος στο υπό εξέταση επιχειρηματικό σχέδιο;

2. Πόσο καλά τους γνωρίζετε;

3. Ποιο είναι το γνωστικό κι επαγγελματικό υπόβαθρο του καθενός από αυτούς;

4. Με ποια κριτήρια επιλέχτηκε ο καθένας από αυτούς;

5. Πόσο θα εμπλακεί ο καθένας από αυτούς με την επιχείρηση και τι ακριβώς θα προσφέρει;

6. Ποια είναι τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσετε με καθέναν από αυτούς ξεχωριστά;

7. Πως σκοπεύετε να ξεπεράσετε τα πιθανά προβλήματα;

8. Πόσο καλά γνωρίζουν οι συνεταιριστές σας τα σχέδια, τις ευκολίες ή τις δυσκολίες της υπό ίδρυση επιχείρησης.

Ζ.   Κόστος έναρξης

Δεν θα πρέπει να υποτιμάτε το γεγονός ότι κατά τη διαδικασία έναρξης της επιχείρησής σας θα έχετε πολλά έξοδα επιχείρησης πριν ακόμα αρχίσετε να λειτουργείτε.  Είναι σημαντικό να υπολογίσετε τα έξοδα αυτά με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια και μετά να σχεδιάσετε που θα βρείτε επαρκή κεφάλαια.  Όσο πιο σοβαρή και σε βάθος είναι η έρευνά σας τόσο λιγότερες πιθανότητες έχετε να ξεχάσετε ή να υποτιμήσετε σημαντικά έξοδα. Εν τούτοις, ακόμη και με την καλλίτερη έρευνα, η έναρξη μιας επιχείρησης κοστίζει πάντα περισσότερο από ό,τι έχει συνήθως προβλεφθεί.

Υπάρχουν δύο τρόποι για να αντιμετωπίσετε απρόβλεπτα έξοδα.

Ο πρώτος τρόπος είναι να βάζετε «κάτι παραπάνω» σε κάθε αντικείμενο του προϋπολογισμού σας. Το πρόβλημα όμως είναι ότι καταστρέφεται η ακρίβεια ενός προσεκτικά υπολογισμένου σχεδίου.

Ο δεύτερος τρόπος είναι να προσθέσετε στον προϋπολογισμό σας ένα λογαριασμό που θα τον ονομάσετε «έκτακτα».  Μιλήστε με άλλα άτομα που έχουν ξεκινήσει παρόμοιες επιχειρήσεις για να πάρετε μια καλή ιδέα σχετικά με το ποσό που πρέπει να υπολογίσετε για τα έκτακτα. Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να πάρετε σωστές πληροφορίες , σας προτείνουμε να υπολογίσετε ότι τα έκτακτα θα πρέπει να είναι περίπου το 20% της συνολικής δαπάνης έναρξης.

1. Θα χρειαστεί ο χώρος επισκευή ή διαμόρφωση;

2. Θα χρειαστείτε έπιπλα;

3. Θα χρειαστείτε υπολογιστές εκτυπωτές κλπ;

4. Θα χρειαστείτε αναλώσιμα για την αρχή και τι ακριβώς;

5. Πινακίδες, φυλλάδια, site, επιχειρηματικές κάρτες;

6. Πόσο θα σας στοιχίσουν όλα τα παραπάνω και με τι τρόπο θα τα πληρώσετε;

7. Περιγράψετε πως καταλήξατε στις συγκεκριμένες προβλέψεις δαπανών;

8. Έχετε πάρει δάνεια και με τι όρους; των προτεινόμενων δανείων;

9. Με τι ποσό θα συμμετέχει ο κάθε επενδυτής και ποιο θα είναι το ποσοστό συμμετοχής του;

10. Έχετε διερευνήσει και προϋπολογίσει με ακρίβεια πιθανές χρηματοδοτήσεις;

ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ  -  ΣΧΕΔΙΟ MARKETING  -  ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ

Όσο καλό και αν είναι το προϊόν και οι υπηρεσίες σας, η επιχείρηση θα έχει θετικά αποτελέσματα μονάχα αν υπάρξει αποτελεσματικό marketing. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ξεκινώντας με προσεχτική και συστηματική έρευνα. Είναι παρακινδυνευμένο να υποθέσει κάποιος ότι γνωρίζει εξ αρχής την αγορά που θέλει να κατακτήσει. Για επιβεβαίωση πρέπει να υπάρχει σχετική έρευνα αγοράς. Αξιοποίησε τη διαδικασία επιχειρηματικού σχεδιασμού σαν μια ευκαιρία να ανακαλύψεις νέα δεδομένα και να διερευνήσετε πολύπλευρα το όλο επιχειρηματικό σας εγχείρημα.

Ακόμα κι αν δεν έχετε ιδέα τι θα πει ο όρος «marketing» είναι πρακτικά αδύνατον, για να μην πούμε παράτολμο κι επικίνδυνο να ξεκινήσετε μια νέα επιχείρηση χωρίς καμία απολύτως έρευνα marketing. Η έρευνα marketing (έρευνα αγοράς) σας βοηθά να αποκτήσετε μια πλήρη εικόνα για τις ιδιαιτερότητες, τις ευκαιρίες και τις δυσκολίες της αγορά στην οποία σκέφτεστε να δραστηριοποιηθείτε .

Ένας απλός τρόπος να ξεκινήσετε με μια δευτερογενή έρευνα, δηλαδή να χρησιμοποιήσετε δημοσιευμένες πληροφορίες που θα αντλήσετε από επαγγελματικά έντυπα, εφημερίδες, περιοδικά, βιβλιοθήκες κλπ, να κάνετε έρευνα μέσω Internet να απευθυνθείτε στα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια ή κυβερνητικές πηγές, κλπ. Θα εκπλαγείτε με το πλήθος των χρήσιμων πληροφοριών και των καλών πρακτικών που μπορείτε να βρείτε.

Στην περίπτωση που θέλετε να κάνετε πρωτογενή έρευνα θα πρέπει να συλλέξετε πληροφορίες μόνοι σας. Θα πρέπει να εντοπίσετε πιθανούς ανταγωνιστές, πιθανούς πελάτες ή ομάδες πελατών, και να μάθετε τα σχέδια, τις προτιμήσεις και τις πιθανές ανάγκες τους. Στο σημείο αυτό η αξιοποίηση των κοινωνικών σας δικτύων μπορεί να φανεί εξαιρετικά βοηθητική. Ρωτήστε ανθρώπους και βάλτε τους να ρωτήσουν άλλους που ξέρουν αυτοί. Δώστε συγκεκριμένες ερωτήσεις και κατευθύνσεις και ζητήστε συγκεκριμένες πληροφορίες κι απαντήσεις.

Σε κάθε περίπτωση μπορείτε να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένη εταιρεία έρευνας αγοράς αλλά να ξέρετε ότι αυτό θα σας κοστίσει πολύ. Όμως, υπάρχουν αρκετά βιβλία και σελίδες στο διαδίκτυο που μπορούν να σας προσφέρουν πληροφορίες αναφορικά με τον τρόπο που μπορείτε να κάνετε μόνος μία επιτυχημένη έρευνα αγοράς.

Στο σχεδιασμό μάρκετινγκ που θα κάνετε, να είστε όσο πιο συγκεκριμένοι γίνεται -να παρέχετε στατιστικά στοιχεία, δείκτες και λοιπή πληροφόρηση μαζί με τις πηγές απ' όπου αυτά αντλήθηκαν.

Α.   Προϊόντα και Υπηρεσίες

1. Περιγράψετε λεπτομερώς τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας;

2. Ποια είναι τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους;

3. Τι όφελος προσφέρει το συγκεκριμένο προϊόν στον πελάτη; (γιατί να το αγοράσει;)

4. Ποιοι παράγοντες σας προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα;

5. Ποιοι παράγοντες σας προσφέρουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα;

6. Τι υπηρεσίες θα παρέχονται μετά την πώληση;  (Κάποια παραδείγματα είναι: εγγύηση, παράδοση στον πελάτη, τεχνική υποστήριξη, σέρβις, πολιτική επιστροφής χρημάτων).

7. Σε ποιους θα προωθήσετε τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας; (Εάν σχεδιάζετε να πωλήσετε το προϊόν σας μέσω εμπόρων χονδρικής ή λιανικής, πρέπει να αναλύσετε λεπτομερώς τόσο τον τελικό καταναλωτή όσο και τις ενδιάμεσες επιχειρήσεις που παρεμβάλλονται).

8. Μέσω τι είδους δικτύων ακριβώς θα προωθήσετε τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας; (λιανική, χονδρική, διαδίκτυο, ταχυδρομείο, καταλόγους, με πωλητές, πόρτα-πόρτα, με αντιπροσώπους, με συμμετοχή σε διαγωνισμούς κλπ)

9. Αν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη προβολή της επιχείρησής δώστε περισσότερες πληροφορίες:

10. Είστε εξοικειωμένος με τις νέες τεχνολογίες; Αν δεν είστε πως σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το θέμα.

11. Έχετε εξασφαλίσει δικαιώματα για εμπορικά   σήματα,   πνευματική   ιδιοκτησία,   ευρεσιτεχνίες  κλπ;

Β.  Τιμές πώλησης εμπορευμάτων ή παροχής υπηρεσιών

Κατά τη διαδικασία προσδιορισμού των τιμών διάθεσης των προϊόντων ή των υπηρεσιών σας,  λάβετε υπ’ όψη σας ότι για την πλειοψηφία των μικρών επιχειρήσεων, η τακτική των πολύ χαμηλών τιμών δεν αποτελεί απαραίτητα σωστή πολιτική καθώς οι «μεγάλοι» μπορούν πάντα να πουλήσουν ακόμα πιο χαμηλά.

Η ισορροπία είναι λεπτή. Από την μια οι πολύ χαμηλές τιμές στερούν το απαραίτητο περιθώριο κέρδους κι από την άλλη θα πρέπει να διερευνήσετε αν πράγματι οι πελάτες ενδιαφέρονται  για την χαμηλή τιμή τόσο, όσο εσείς νομίζετε. Συνήθως, μπορεί να είναι καλύτερα είναι να ανταγωνίζεστε τους «μεγάλους» με γνώμονα την ποιότητα, την εξυπηρέτηση, την προσωπική επαφή και να έχετε τιμές σε μέτρια επίπεδα.

1. Έχετε σκεφτεί τον τρόπο ή τη μέθοδο για να καθορίζετε τις τιμές των προϊόντων ή των υπηρεσιών σας και ποια είναι αυτή;

2. Έχετε καταγράψει και υπολογίσει με ακρίβεια όλα τα έξοδα και τις δαπάνες που βαρύνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας;

3. Έχετε συγκρίνετε τις τιμές σας με εκείνες του ανταγωνισμού;  Είναι υψηλότερες, χαμηλότερες, ίδιες και γιατί;

4. Οι  πελάτες   στους οποίους στοχεύετε αγοράζουν πράγματι με  βάση τη τιμή;

5. Η επιχείρηση σας παρέχει κάποια πρόσθετα κίνητρα για να προτιμηθεί από τους καταναλωτές και ποια;

Γ.  Προφίλ πελατών

Για κάθε ομάδα καταναλωτών σημειώστε «δημογραφικό» της προφίλ:

1. Φύλλο:

2. Ηλικία:

3. Τόπος:

4. Οικονομική κατάσταση:

5. Κοινωνική τάξη και απασχόληση:

6. Εκπαίδευση:

7. Άλλο σχετικό με το προϊόν και την αγορά του(πχ: χόμπι, ανάγκη,κλπ):

Δ.    Ανταγωνισμός

1. Υπάρχουν ανταγωνιστικές επιχείρησης στο κλάδο που σχεδιάζετε να ενεργοποιηθείτε;

2. Πόσο όμοια και σε ποια σημεία ακριβώς ομοιάζουν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που προσφέρει ο ανταγωνισμός;

3. Πόσο διαφορετικά και σε ποια σημεία ακριβώς διαφέρουν τα προϊόντα ή υπηρεσίες του ανταγωνισμού;

4. Τι προσφορές κάνει  ανταγωνισμός;

5. Σε ποιο κοινό απευθύνεται ο ανταγωνισμός;

6. Τι επικάλυψη υπάρχει με το κοινό στο οποίο σκέφτεστε να απευθυνθείτε εσείς;

7. Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες (προσφορές, εκδηλώσεις, διαφήμιση κλπ) σχεδιάζετε να αποσπάσετε μέρος της αγοράς από τον ανταγωνισμό;

8. Κάνετε λεπτομερή καταγραφή του κοινωνικού σας δικτύου και μελετήστε τον τρόπο που θα μπορέσετε να τα αξιοποιήσετε

9. Με βάση τις απαντήσεις στην ενότητα Α της δεύτερης φάσης, φτιάξετε ένα πίνακα κι αξιολογήστε, με άριστα το δέκα, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας με βάση τα παρακάτω χαρακτηριστικά:  τιμή, ποιότητα, ποικιλία, εξυπηρέτηση, αξιοπιστία, σταθερότητα, εμπειρία, φήμη, τοποθεσία, εμφάνιση, μέθοδος  πωλήσεων, πιστωτική πολιτική, διαφήμιση, ειδικά – μοναδικά χαρακτηριστικά κλπ

10. Φτιάξτε ακριβώς τον ίδιο πίνακα για καθένα από τους βασικούς ανταγωνιστές σας.

11. Χρησιμοποιείστε τους πίνακες για να συγκρίνετε την επιχείρηση σας με τους βασικότερους ανταγωνιστές σας

Ε.  Στρατηγική προώθησης

1. Ποια είναι η εικόνα της επιχείρησης που θέλετε να επικοινωνήσετε;

2. Πως θα την επικοινωνήσετε στους πιθανούς σας πελάτες;

3. Ποια διαφημιστικά μέσα θα χρησιμοποιήσετε, γιατί,  και με τι

συχνότητα. Γιατί αυτά και όχι άλλα;

4. Έχετε  βρει μεθόδους προώθησης με χαμηλό κόστος που θα αποδώσουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα;

5. Θα κάνετε πληρωμένη διαφήμιση που, γιατί και με τι κόστος;

6. Θα μπείτε σε καταλόγους και με τι κριτήρια,

7. Θα συμμετέχετε  σε εκθέσεις;

8. Έχετε προβληματιστεί με τον σχεδιασμό του λογοτύπου σας, των επισκεπτηρίων, επιστολόχαρτων κλπ;

9. Έχετε σκεφτεί ίσως, κάποιο σύστημα αναγνώρισης των πιστών πελατών (π.χ. κάρτα μέλους) ώστε να έχετε συστηματική επαφή μαζί τους ;

10. Έχετε κάνει οικονομικό προϋπολογισμό για όλα αυτά, πριν την έναρξη αλλά και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας;

ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ  -  ΔΙΟΙΚΗΣΗ  -  ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Α.  Διοικητικές διαδικασίες

1. Υπάρχει Διοικητικό Συμβούλιο; Είναι σαφείς οι ρόλοι;

2. Ποια είναι η ανάμειξη του προέδρου με τη καθημερινότητα της επιχείρησης;

3. Ποια είναι τα ουσιαστικά του προσόντα;

4. Ποιος θα διοικεί  «τρέχει» την επιχείρηση σε καθημερινή βάση,

5. Τι εμπειρία θα φέρει το άτομο αυτό στην επιχείρηση;

6. Ποιες είναι οι ειδικές και ξεχωριστές του ικανότητες και προσόντα;

7. Υπάρχει σχέδιο για τη συνέχιση της επιχείρησης αν το άτομο αυτό αποχωρήσει  ή καταστεί ανίκανο;

8. ποιος

9. Υπάρχει λογιστής που να είναι εξοικειωμένος με τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις;

10. Υπάρχει συνεργάτης ειδικευμένος στην εργατική νομοθεσία ώστε να αναλάβει τη παρακολούθηση των διαδικασιών πρόσληψη, μισθοδοσία κλπ του προσωπικού;

11. Υπάρχει νομικός σύμβουλος;

12. Υπάρχει ασφαλιστικός πράκτορας

13. Έχετε επιλέξει την τράπεζα με την οποία θα συνεργαστείτε και με ποια κριτήρια;

14. Υπάρχουν μέντορες οι εμπειρογνώμονες;

15. Υπάρχει εξειδικευμένος σύμβουλος που θα αναλάβει τις διαδικασίες  χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ;

Β.   Γραφειοκρατικές διαδικασίες

1. Απαιτείται συγκεκριμένη άδεια λειτουργίας ή γραφειοκρατικές διαδικασίες για το είδος της επιχείρησης που σχεδιάζετε;

2. Υπάρχουν ειδικοί υγειονομικοί κανονισμοί όσον αφορά τον εργασιακό χώρο;

3. Υπάρχουν ειδικοί κανονισμοί όσον αφορά τη προστασία του περιβάλλοντος;

4. Υπάρχουν ειδικοί κανονισμοί που καλύπτουν τον κλάδο ή το επάγγελμα σας;

5. Υπάρχουν ειδικές απαιτήσεις για πολεοδομικές ζώνες ή όρους δόμησης;

Γ.   Προσωπικό

1. Πόσους υπαλλήλους θα χρειαστείτε και ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές τους (είδος εργασίας, ειδικευμένοι, ανειδίκευτοι, εξωτερικοί συνεργάτες)

2. Θα χρησιμοποιήσετε προσωπικό με σύμβαση πλέον του μόνιμου προσωπικού;

3. Έχετε προσδιορίσει τα απαιτούμενα τυπικά κι ουσιαστικά προσόντα;

4. Έχετε κάνει ακριβή περιγραφή της κάθε θέσης εργασίας για το προσωπικό;

5. Πού και πώς θα βρείτε το κατάλληλο προσωπικό;

6. Θα χρειαστεί μελλοντική επιμόρφωσης ή ειδική εκπαίδευση;

7. Τι μισθό θα παίρνουν;

8. Υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης των υπαλλήλων σας από προγράμματα του ΟΑΕΔ ή άλλα παρόμοια;

9. Ποιο θα είναι το ωράριο εργασίας;

10. Ποια είναι η μεταξύ τους ιεραρχία;

11. Αν πρόκειται να έχετε περισσότερους από 10 υπαλλήλους, δημιουργήστε ένα οργανόγραμμα στο οποίο να φαίνεται ποιος κάνει τι, ποιος αναφέρεται σε ποιον και ποιοι κατέχουν θέσεις - κλειδιά. Βοηθά πολύ την εσωτερική επικοινωνία τόσο μεταξύ του προσωπικού όσο και μεταξύ προσωπικού και διοίκησης.

Δ.  Παραγωγή – προμήθεια προϊόντων

1. Έχετε εξασφαλίσει τους προμηθευτές σας

2. Πώς και πού παράγονται τα προϊόντα σας;

3. Ποιες είναι οι τεχνικές παραγωγής:

4. Έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια το κόστος παραγωγής; Ή μήπως το υπολογίζετε «εμπειρικά»;

5. Πραγματοποιείται  ποιοτικός έλεγχος και με πιο τρόπο ακριβώς;

6. Ελέγχονται τα αποθέματα πρώτων υλών και τελικών προϊόντων και με ποιον ακριβώς  τρόπο;

Ε.  Αποθέματα – προμηθευτές

1. Όσον αφορά τις πρώτες ύλες αλλά και τα έτοιμα προϊόντα, τι αποθέματα θα τηρείτε;

2. Πως σχεδιάζετε να καλύπτετε τις εποχικές αιχμές αν υπάρχουν;

3. Έχετε εντοπίσει τους βασικούς προμηθευτές σας; (Ονόματα, διευθύνσεις, τύπος και ποσότητα ειδών που θα σας προμηθεύουν)

4. Έχετε διερευνήσει το ιστορικό και την αξιοπιστία τους;

5. Έχετε κανονίσει τυχόν πιστώσεις και τον τρόπο παράδοσης;

6. Θα πρέπει να έχετε περισσότερους από έναν προμηθευτή για τα πλέον αναγκαία είδη (σαν εφεδρεία);

7. Αναμένετε ελλείψεις ή προβλήματα στις παραδόσεις;

ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΑΣΗ  -  ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ   ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

Πολλά από τα ερωτήματα της τέταρτης φάσης δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν πριν την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησής σας. Πως μπορείτε να ξέρετε τι σας οφείλουν οι πελάτες σας; Αν όμως, παρά τις δυσκολίες, μπείτε στον κόπο να συντάξετε τους παρακάτω πίνακες θα έχετε μια πολύ καλή εικόνα για το «περιθώριο πίστωσης» το οποίο θα έχει η επιχείρησή σας. Δηλαδή ποιο είναι το ποσό πίστωσης το οποίο μπορείτε να παρέχετε στους πελάτες σας χωρίς να διακινδυνεύσετε τη βιωσιμότητα της δικής σας επιχείρησης.

Α.   Υπολογισμός εξόδων και κόστους λειτουργίας

1. Έχετε υπολογίσει με ακρίβεια όλες τις σταθερές κι ανελαστικές δαπάνες, δηλαδή τις δαπάνες που δεν εξαρτώνται από τον κύκλο εργασιών σας;

2. Έχετε υπολογίσει κάθε είδους ενοίκια κλπ;

3. Έχετε υπολογίσει με ακρίβεια το χρηματοοικονομικό κόστος; (δόσεις δανείων, τόκους  κλπ που σχετίζονται με τη λειτουργία της επιχείρησης;

4. Έχετε υπολογίσει με ακρίβεια το κόστος λειτουργίας (λογαριασμούς ΔΕΚΟ, αναλώσιμα κλπ);

5. Έχτε υπολογίσει το εργατικό κόστος (μισθούς, εισφορές, δώρα, άδειες κλπ)

6. Έχετε υπολογίσει τις αποσβέσεις σας και σε τι βάθος χρόνου;

7. Έχετε υπολογίσει με ακρίβεια το κόστος παραγωγής εμπυρευμάτων ή παροχής των υπηρεσιών σας;

8. Έχετε υπολογίσει με ακρίβεια το κόστος διαφήμισης κι επικοινωνίας;

9. Έχετε προσδιορίσει την επιβάρυνση της επιχείρησης από τη πιστωτική της πολική ή τους εκκρεμείς λογαριασμούς;

Β.   Υπολογισμός αναμενόμενων εσόδων

1. Έχετε προσδιορίσει με ακρίβεια τις αναμενόμενες πωλήσεις;

2. Τι είναι αυτό που μπορεί να τις επηρεάσει θετικά – να τις αυξήσει;

3. Τι είναι αυτό που μπορεί να τι επηρεάσει αρνητικά – να τις μειώσει;

4. Ποιο είναι το καλύτερη –πιο αισιόδοξο–  σενάριο;

5. Τι περιμένετε να πουλήσετε και να εισπράξετε αν όλα πάνε καλά;

6. Ποιο είναι το χειρότερη σενάριο;

7. Τι περιμένετε να πουλήσετε και να εισπράξετε αν όλα πάνε καλά πραγματικά άσχημα;

Γ.  Νεκρό Σημείο

Γνωρίζοντας με όσο το δυνατόν ακρίβεια τα αναμενόμενα έσοδα κι έξοδα της επιχείρησης θα πρέπει να υπολογίσετε το Νεκρό Σημείο.

Ως νεκρό σημείο ορίζεται  το επίπεδο πωλήσεων στο οποίο μια επιχείρηση βρίσκεται σ’ αυτό που λέμε «μία ή άλλη», δηλαδή το σημείο ισορροπίας κάτω από το οποίο η επιχείρηση είναι ζημιογόνα και πάνω από το οποίο είναι κερδοφόρα. Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι ο υπολογισμό του νεκρού σημείου είναι ζωτικής σημασίας για μια επιχείρηση. Αν το νεκρό σημείο δεν έχει υπολογιστεί με ακρίβεια μπορεί να «βλέπετε λεφτά στα χεριά σας» αλλά στην ουσία να χάνετε αντί να κερδίζετε. Ο κακός υπολογισμός ή η άγνοια του νεκρού σημείου είναι και ο βασικότερος που οι μικρές συνήθως επιχειρήσεις πτωχεύουν παρασύροντας μαζί στη καταβαράθρωση και τον επιχειρηματία.

Για να υπολογίσετε το Νεκρό Σημείο θα πρέπει να γνωρίζετε με ακρίβεια πρώτον τα ανελαστικά σας έξοδα (δηλαδή αυτά που δεν επηρεάζονται από τον κύκλο εργασιών) δεύτερον τα ελαστικά (αυτά που επηρεάζονται από τις πωλήσεις) και τέλος τα προβλεπόμενα μέγιστα κι ελάχιστα έσοδα.

Υπολογίστε το νεκρό σημείο συγκρίνοντας τις απαντήσεις σας στα ερωτήματα της ενότητας Α   με το χειρότερο σενάριο της ενότητας Β.

Δ.  Πιστωτική Πολιτική

1. Σχεδιάζετε να πουλάτε με πίστωση;

2. Χρειάζεται πραγματικά να πουλάτε με πίστωση;

3. Πόση πίστωση θα προσφέρετε και πότε θα καταβάλουν την οφειλή;

4. Είναι συνήθης πρακτική στον τομέα σας; Είναι κάτι που πράγματι το περιμένουν οι πελάτες σας;

5. Ποιος θα παίρνει πίστωσης, και σε τι ύψος;

6. Με τι κριτήρια θα ελέγχετε τη φερεγγυότητα αυτών που θα ζητούν πίστωση για πρώτη φορά;

7. Θα προσφέρετε έκπτωση για έγκαιρη πληρωμή; (Συμβουλή: Αυτό να το κάνετε

μόνο αν είναι συνήθης πρακτική στον κλάδο σας)

8. Ξέρετε ότι στην ουσία η πίστωση επιβαρύνει το κόστος λειτουργίας της δικής σας επιχείρησης; Έχετε υπολογίσει πόσο; Έχετε συμπεριλάβει το κόστος αυτό στις τιμές σας;

9. Έχετε καταστρώσει τη πολιτική σας προκειμένου να αντιμετωπίσετε τους πελάτες που καθυστερούν τις πληρωμές τους;

10. Πότε θα τους τηλεφωνήσετε;

11. Πότε θα τους στείλετε γράμμα;

12. Πότε θα βάλετε τον δικηγόρο σας να έλθει σε επαφή μαζί τους;

Ε.  Παρακολούθηση Εισπρακτέων Λογαριασμών

Αν κάνετε πίστωση στους πελάτες σας, θα παρακολουθείτε με συνέπεια, τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, ένα πίνακα πιστώσεων στον οποίο θα αναφέρονται ποιοι σας χρωστάνε και πόσα και κυρίως τα ποσά που πρόκειται να εισπράξετε σε χρονολογική σειρά, ώστε να γνωρίζετε τα χρήματα που ναι μεν έχετε λαμβάνετε, αλλά δεν βρίσκονται στο ταμείο σας αφού είναι δεσμευμένα σε πιστώσεις. Ο πίνακας πιστώσεων θα μπορούσε να  μοιάζει με τον ακόλουθο πίνακα:

1. Ποιοι πελάτες σας οφείλουν χρήματα;

2. Γιατί σας οφείλουν αυτά τα ποσά; Από πίστωση ή από υπερημερία;

3. Ποιο είναι το συνολικό ποσό που οφείλει ο καθένας;

4. Ποιο είναι το υπόλοιπο της συνολικής οφειλής του καθενός;

5. Τι ποσόν έχετε συμφωνήσει να εισπράττετε κάθε μήνα από τον καθένα από αυτούς;

ΠΙΝΑΚΑΣ 119.5 KB

ΣΤ.  Παρακολούθηση Πληρωτέων Λογαριασμών

Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να παρακολουθείτε στενά τους κάθε είδους λογαριασμούς σας και τις κάθε είδους οικονομικές υποχρεώσεις που συνδέονται με την λειτουργία της επιχείρησης.

Αν πληρώσετε ενωρίτερα μειώνονται τα μετρητά σας αλλά αν πληρώσετε αργότερα μπορεί να σας κοστίσει την απώλεια πολύτιμων εκπτώσεων, να φορτωθείτε πρόστιμα ή τόκους ή τέλος να θιγεί η αξιοπιστία κι η πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησής σας.

(Συμβουλή: Αν γνωρίζετε ότι θα καθυστερήσετε σε κάποια πληρωμή, είναι καλύτερα να τηλεφωνήστε στον πιστωτή σας πριν από την ημερομηνία πληρωμής και να τον ενημερώσετε.)

1. Ποιοι είναι ο λογαριασμοί που πρέπει να πληρώνονται κάθε μήνα

2. Ποιο είναι το συνολικό ποσό

3. Πως κατανέμεται η δαπάνη κάθε μήνα

ΠΙΝΑΚΑΣ 237 KB

Ζ.  Προβλεπόμενα Κέρδη και Ζημίες 12μήνου

Αν θέλετε να έχετε μια ακόμη πληρέστερη εικόνα για τα οικονομικά της επιχείρησής σας, μπορείτε να κατασκευάσετε ακόμα ένα πίνακα στον οποίο να απεικονίζονται οι προβλεπόμενες πωλήσεις.

1. Υπολογίστε τις μέσες προβλεπόμενες πωλήσεις (ούτε τις πιο αισιόδοξες, ούτε τις πιο απαισιόδοξες)

2. Υπολογίστε το κόστος των προϊόντων ή των υπηρεσιών που προβλέπετε να πουλήσετε

3. Υπολογίστε τις προβλεπόμενες λειτουργικές και χρηματοδοτικές δαπάνες

4. Υπολογίστε το προβλεπόμενες μηνιαίο κέρδος

Τα προβλεπόμενα κέρδη θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα κείμενο στο οποίο θα περιγράφετε τις κυριότερες σκέψεις και υπολογισμούς που χρησιμοποιήσατε για να εκτιμήσετε τα έσοδα και τα έξοδα τις εταιρείας. Θα πρέπει να κρατάτε προσεκτικές σημειώσεις ώστε να είστε σε θέση αργότερα να τις εξηγήσετε και επίσης για να ανατρέχετε στις πηγές σας όταν είναι καιρός να αναθεωρήσετε το σχέδιο σας.

ΠΙΝΑΚΑΣ 337.5 KB

Συγκρίνοντας κάθε μήνα τους τρεις παραπάνω πίνακες μπορείτε με μια ματιά να ξέρετε ακριβώς πια ήταν, πια είναι και θα είναι η εικόνα της επιχείρησής σας κάθε χρονική στιγμή λιγοστεύοντας έτσι τις δυσάρεστες εκπλήξεις. Εννοείται ότι οι πίνακες που παραθέτονται εδώ είναι απλά μια πρόταση. Σε κάθε περίπτωση, χρησιμοποιήστε τους προκειμένου  να συντάξετε τους δικούς σας προσθέτοντας τις πληροφορίες που εσείς θεωρείτε σημαντικές.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ  ΦΑΣΗ  -  ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Γράψτε τη περίληψη τελευταία

Τώρα που έχετε σχηματίσει μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα για την υπό ίδρυση επιχείρησή σας είστε σε θέση να συντάξετε μια πολύ ουσιαστική και περιεκτική περιγραφή. Προτείνουμε να είναι δύο σελίδες ή λιγότερο και συμπεριλάβετε όλα αυτά που θα μπορούσατε να πείτε σε κάποιον για την επιχείρησή σας μέσα σε μια πεντάλεπτη συνέντευξη.

1. Ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες;

2. Ποιο θα είναι το αντικείμενό σας;

3. Ποια είναι η βασική σας φιλοσοφία;

4. Ποιοι θα είναι οι πελάτες σας;

5. Τι σας διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό;

6. Τι νομίζετε ότι επιφυλάσσει το μέλλον για τον κλάδο σας;

Το κείμενό σας να είναι πλήρες, περιεκτικό, επαγγελματικό και να αποπνέει ενθουσιασμό.

Αν κάνετε αίτηση για δάνειο ή χρηματοδότηση, εξηγήστε με σαφήνεια το ποσό που χρειάζεστε, πώς ακριβώς θα το χρησιμοποιήσετε και πώς τα χρήματα αυτά θα κάνουν την επιχείρηση σας πιο επικερδή ώστε να μπορέσετε είτε να αποπληρώσετε το δάνειο είτε να αξιοποιήσετε στο έπακρο τη χρηματοδότηση. Τεκμηριώστε γιατί θα πρέπει να πάρετε αυτά τα χρήματα εσείς.

 

ΚΑΛΗ   ΕΠΙΤΥΧΙΑ